Wij slaven van Suriname

Niet makkelijk, maar wel belangrijk


Welk boek zal ik nu eens gaan lezen? Mijn boekenkeuze is deels afhankelijk van wat er nog op mijn plankje staat (daar staat altijd genoeg, geloof me), maar ook van wat vrienden me aanbevelen (zoals Confettiregen), wat ik spontaan in een winkel tegen kom (The fault in our stars bijvoorbeeld, in Bologna) of wat ik in op televisie of op de radio hoor. Dit boek kocht ik naar aanleiding van de podcast De plantage van onze voorouders. Ook een aanrader trouwens. Zet alles toch weer even in een ander perspectief. Zeker nu de tijd van de pietendiscussies er weer aan zit te komen.

Wij slaven van Suriname is geschreven door Anton de Kom. Het slavernijverleden van Nederland is altijd een beetje onder het tapijt geveegd. In dit boek schrijft Anton de Kom over de geschiedenis van Suriname en de opstand van de slaven. “Op school gingen de lessen nooit over Bonni, Baron en Joli Coeur. Dat waren onze helden, maar over hen stond niets in het geschiedenisboek. Zo leek het alsof er geen zwarte helden zijn. Alsof onze geschiedenis niet belangrijk was.”

De Kom schreef het boek in 1934 en omdat ik niet te moeilijk, ouderwets taalgebruik wilde lezen, koos ik voor een ‘lezen in gewone taal’-versie. Ik heb al eens eerder een moderne versie van een oud boek gelezen (Multatuli) dus ik voorzag geen probleem.

Dit was echter een wel heel versimpelere versie. Grote letters, korte zinnen. Beetje jammer. Zo een ‘gewone taal’ was nu ook weer niet nodig.

Het doet echter niets af aan de inhoud en de verschrikkingen van de slaven in Suriname. De Nederlanders hielden er vreselijke strafmethoden op na en het is af en toe schokkend om te lezen wat de slaven werd aangedaan.

Het maakt me altijd boos als ik dit soort verhalen lees. Wat doen wij mensen elkaar toch aan? Het was weliswaar een andere tijd, maar zo lang geleden is het nu ook weer niet. Het is niet makkelijk om over te lezen, om te realiseren dat dit onderdeel is van ons verleden, als land. Het is wel belangrijk om te lezen. En ervan te leren.

Menthol

Mooi mens

In de jaren twintig belandt Joseph Sylvester in Nederland. Hij verdient zijn geld met het verkopen van tandpasta. Op een klein podiumpje op de markt brengt hij het dan nog redelijk onbekende spul aan de man door het te verkopen als het geheim van het zwarte ras. Joseph (of ‘Menthol’ zoals hij en de mensen die hem kennen noemen) is namelijk zwart. Een rasbloedneger, noemt hij zichzelf ook wel. En zijn brede witte glimlach, zijn humor, zijn nettepak en zijn verkoopkunsten maken hem een succesvolle marktkramer.

Uiteindelijk belandt Menthol met een blanke vrouw aan zijn zij in het oosten van Nederland. Ze trouwen, wonen in Hengelo en Menthol blijft zijn handel in tandpasta succesvol runnen. Als de oorlog uitbreekt, scheidt hij noodgedwongen van zijn vrouw, om haar voor eventuele ellende te behoeden. En ondanks alle moeilijkheden die op zijn pad komen, Menthol is en blijft een gentleman; altijd goedlachs, positief en hij kan met iedereen goed opschieten. Het is die mentaliteit die hem door de oorlog heen helpt en hem weer terugbrengt bij zijn geliefde vrouw en inmiddels net zo geliefde Hengelo.

Het is een bijzonder verhaal om te lezen. Menthol komt heel innemend over en de vele foto’s die het verhaal aanvullen maken het verhaal nog levendiger. Een mooi mens om te herdenken met dit boek.

 

De wraak van Vondel

Frank van Pamelen: Tilburgs Trots!

De wraak van VondelNu tijd voor een stukje Tilburgs Trots: De wraak van Vondel door Frank van Pamelen (Van Pamelen komt uit Tilburg. Geen idee of je Pámelen of Pamélen zegt, na ruim 15 jaar wonen in Tilburg heb ik de uitspraak nog niet altijd onder de knie. Hij komt in ieder geval uit Tilburg (of woont er).

Anywayz… De wraak van Vondel dus. Intrigerende roman. Een whodunnit vervlochten met Nederlandse geschiedenis. Een soort van Da Vinci-code maar dan met het koningshuis en Joost van den Vondel in de hoofdrol. En Amsterdam. Dat is dan wel weer jammer. Heb ik een Tilburgse schrijver om trots op te zijn, schrijft ie over Amsterdam.

In het kort: een journaliste krijgt een mailtje van een dichter, hij wil iets belangrijks met haar bespreken. Voor ze hun afspraak hebben wordt de dichter dood gevonden in de Oude Kerk in Amsterdam. En vanaf dan begint een ingewikkelde puzzeltocht die de journaliste en een professor in letteren proberen op te lossen, voor het te laat is!

Ontzettend knap geschreven en er moet ontzettend veel research gedaan zijn. Cryptische dichtregels van Van den Vondel die uiteindelijk allemaal naar de laatste clou leiden. Net als bij de Da Vincicode vervaagt de grens tussen fictie en waarheid.

Daarentegen is poëzie niet echt mijn ding en oud-Nederlandsch taalgebruik evenmin. Die cryptische dichtregels gingen me op een gegeven moment wel een beetje tegenstaan. Gelukkig worden ze elke keer heel goed uitgelegd en ‘ontrafeld’ door de hoofdpersonen. Het gevolg was wel dat ik dan maar snel over die regels heen las en meteen doorging naar de uitleg.

Maar goed, dat is een interessedingetje. Het verhaal zit goed in elkaar, goede opbouw; spannend en niet voorspelbaar. Qua personages mis ik nog wat diepgang en achtergrond, maar dat was op zich niet storend. Het verhaal liep prima door en las goed weg. Kortom; met recht trots op Tilburgs Talent!

Wolf Hall

Niet voor niets een weggevertje…

Wolf HallDe trouwe lezers weten dat ik onlangs via Facebook een grote stapel gratis boeken heb binnengehaald. Toen ik ze ging ophalen duwde de beste man mij ook het volgende boek in handen: Wolf Hall van Hilary Mantel. Ja, daar zou ik ook erg van kunnen genieten, als ik van lezen houdt, voegde hij eraan toe. Tja, sucker voor boeken en er stond ‘winner of the 2009 Man Booker Prize’ op de kaft. Dan moet ie toch goed zijn! Neem mee, neem mee!

Ik ben ermee aan de slag gegaan. Een moeizame slag. En pas tijdens het worstelen met de taal (Engels), de moeilijke woorden en de setting (Engeland in de middeleeuwen, ten tijde van koning Henry VIII, denk maar aan de serie The Tudors) én de personages (raadgevers van de koning, of was het nu een kardinaal of was het nu een advocaat, Thomas Cromwell in ieder geval), viel me de ongekreukte kaft op. ‘Deze ga je ook erg goed vinden’, jaja, my ass! Hij is zelf ook niet verder dan 70 gekomen!

Geen verslag hier van wat ik ervan vind, Althans, niet op basis van het uitlezen van het boek. Ik kap er namelijk mee. Ik ben gestrand op pagina 65, vind er nog geen ruk aan en snap maar de helft. Goed is goed. Deze doneer ik netjes aan de tweedehands boekenwinkel, haha! Niet mijn ding. Wellicht dat ik ‘m in het Nederlands wel had kunnen uitlezen, maar voor nu houdt het op.

De leeuw en zijn hemd

Nelleke Noordervliet – De leeuw en zijn hemd: een (saaie) stap terug in de tijd

De leeuw en zijn hemdDe behoefte om de gouden tijden van ons land in één adem te noemen met de zwarte bladzijden heeft een geschiedenis. Nelleke Noordervliet gaat op reportage door het verleden, door de achterbuurten en in de herenhuizen, tot aan de schildersateliers en dichtersstulpjes. Ze ontmoet de Heren XVII van de VOC, in de bloeitijd van de zeventiende eeuw; de patriotten in de revolutionaire jaren van de achttiende eeuw, Albert Verwey en koningin Wilhelmina aan het eind van de negentiende eeuw. Schaamte over ons koloniaal verleden en trots op onze handelsmacht wisselen elkaar af. Waarom hebben we de neiging nu eens de wijsvinger te heffen, en dan weer de middelvinger?

De leeuw en zijn hemd is het boekenweekessay van 2013. Ik heb al eens eerder een Noordervliet gelezen, dus ik keek wel uit naar het lezen van dit boekje. Het is maar dun, bevat maar 63 beschreven pagina’s. Het lijkt me best moeilijk om in dit krappe ruimte een verhaal op te bouwen. Dat blijkt ook wel. Noordervliet vliegt van hot naar her en echt samenhangend wordt het in mijn beleving niet.

Het begin is wel leuk, als ze de steden omschrijft van de zeventiende eeuw, de leefomstandigheden en dergelijke. Maar de politieke sores van die tijd neem al snel de toon over en laat me dat nu net minder boeien. Vroeger tijdens de geschiedenislessen had ik al moeite om alle namen van die belangrijke snoeshanen te onthouden. Dus ook bij deze verzameling geschiedenisfeiten haak ik al snel af. Ik heb het uitgelezen, maar vond het eerlijk gezegd maar saai. Saai en onsamenhangend.