Jón Kalman Stéfansson – Het hart van de mens: mooie afsluiter van de trilogie

De naamloze jongen en zijn vriend Jens zijn gered uit een sneeuwstorm. In het gehucht waar ze zijn opgevangen ontmoet de jongen Andrea, die hij maar niet uit zijn gedachten kan zetten. Na vele omzwervingen keert hij terug naar het dorp en naar het café met de eigenzinnige eigenares, Geirthrud, en Kolbein, de oude, blinde kapitein. De jongen is echter veranderd, hij laat zich niet meer zo door anderen leiden en neemt zijn eigen beslissingen. Hij is vastbesloten te kiezen voor de liefde en niemand kan hem daarvan weerhouden.

Na de cliffhanger van Het verdriet van de engelen kan ik niet snel genoeg beginnen aan het derde en laatste deel van deze trilogie. Maar meteen al op de eerste pagina’s is de sfeer veranderd. Hij is grimmiger, een tikkeltje neerslachtig. En dat terwijl de eindeloze sneeuwstormen eindelijk zijn gaan liggen, het wordt lente en de sneeuw trekt zich langzaam terug de bergen in. Het is duidelijk dat het avontuur van de jongen in de eerste twee boeken niet in zijn koude kleren is gaan zitten; hij is een deel van zijn onschuld verloren, minder naïef en worstelt met het vormen van zijn eigen gedachtes, mening en persoonlijkheid.

Zolang ik over de jongen lees, blijf ik geboeid. In dit boek komt ook de macht van de rijke dorpsbewoners aan bod en wat dat betekent voor Geirthrud en de andere dorpsbewoners. Het perspectief in het boek zweeft zo van Geirthud naar de bankroete winkelier Snorri, de vrolijke Rakel met een diep verdriet in haar hart en de depressieve leraar Gisli. Ondanks dat deze personages niet onbekend zijn en ieder zo zijn of haar verhaal te vertellen heeft, merk ik bij mezelf dat mijn aandacht dan wat verslapt.

Halverwege het boek trekt de spanning weer aan. En dan is daar de lente. Het warme weer, de fluitende vogels, de zwierende grashalmen vormen de metafoor voor de gemoedstoestand van de dorpsbewoners. Het hart gaat leiden, niet langer de macht of het geld. Wederom is de taal poëtisch, haast filosofisch van aard. Toegegeven: daar ben ik niet altijd een fan van, maar Stefánsson overdrijft nergens echt, het voelt niet geforceerd, het is gewoon… Mooi. Een boek om bij weg te dromen en een mooie afsluiter van de trilogie. Al blijft nu wel die ene prangende vraag over: wat is nu zijn naam?

Het hart van de mens is het laatste deel van de trilogie over de naamloze jongen. Het is de opvolger van Hemel en hel en Het verdriet van de engelen.