Charles Lewinsky – Het lot van de familie Meijer: een meeslepende familiegeschiedenis

Als op een nacht in 1871 een ver familielid aan de deur van de Meijers klopt, kan niemand vermoeden dat hun leven vanaf dat moment radicaal zal veranderen. Hun wereld in het dorp Endingen is op dat moment klein, maar nog intact.
Dan duikt wervelwind Janki op, een ver familielid, al weet niemand er het fijne van. Een jaar later heeft hij een bruid – de aangenomen dochter annex dienstmeid Chanele, een vrouw die op vele momenten een beslissende rol gaat spelen in het leven van de Meijers – en een stoffenwinkel in Baden.
Vijf generaties beslaat de geschiedenis van de Meijers, een geschiedenis vol liefdesgeluk en levensdroefenis, en vol strijd om succes en acceptatie. En steeds raakt de wereld een stukje meer uit zijn voegen.

Ik ben een ontzettend commerciële lezer. Toen dit boek enkele jaren dus met veel bombarie werd aangeprezen, was ik uiteraard meteen nieuwsgierig. Maar het is zo’n ongelooflijk dikke pil, 658 pagina’s, dat er altijd wel leukere, dunnere, goedkopere boeken waren die eerst gelezen moesten worden. Onlangs ontdekte ik in Tilburg een tweedehandsboekenwinkeltje. Foute boel natuurlijk. Ik kwam er alleen maar wat boeken afleveren, echt. Maar uiteindelijk ging ik met een net zo zwaar gevulde tas weer naar buiten; met nieuwe ‘oude’ boeken. Waaronder Het lot van de familie Meijer.

Gekeuvel
In het begin viel het wat tegen. Aan de vele Joodse termen en namen moest ik wennen. Er zit wel een verklarende woordenlijst achterin, maar ik vind niets vreselijker als wanneer je de flow van het lezen moet onderbreken omdat je iets moet opzoeken. Daarnaast kabbelde het verhaal op een laag tempo voort. De personages hadden me nog niet echt gepakt en het was me onduidelijk hoe in hemelsnaam ruim zeshonderd pagina’s gevuld moesten worden met dit gekeuvel.

Toch zit je dan ineens al tweehonderd pagina’s verder in het verhaal en vraag je je af hoe dat nu gaat met Chanele, Mimi en Janki. Wat staat er te gebeuren met de kinderen van Chanele en ach en wee, zal Mimi ooit moeder worden. Het leest als een soap! Het grijpt je bij de lurven en laat je niet meer los. Tot de laatste pagina bleef het boeiend en ergens is het jammer dat ik nu niet weet hoe het zal vergaan met Irma, Moses, Desiree, Rachel en meneer Grün. Hun verhaal blijft ongetwijfeld doorkabbelen, maar dat is niet meer op papier gezet.

Zware literatuur
Naast de boeiende familieverhoudingen en liefdesperikelen, spelen ook de wereldgebeurtenissen die zich op de achtergrond afspelen een grote rol in het boek. Het begint in 1871 en het laatste hoofdstuk speelt zich in 1945 af. De Meijers worstelen met oorlogen, dienstplicht en opkomend antisemitisme. Het voegt een extra dimensie toe aan de dagelijkse beslommeringen van de familie. Hierdoor moet ik mijn eerdere vergelijking met een soap ook wat bijstellen, want het heeft duidelijk meer inhoud dan een seizoen Goede Tijden, Slechte Tijden. Het geeft inzicht in hoe het een gemiddeld Joods gezin het heeft kunnen vergaan in Zwitserland in deze tijdsspanne.

Het lot van de familie Meijer heb ik met veel plezier gelezen. Het is een mooie en boeiende  familie-epos. Nu is het tijd voor een wat minder dik en zwaar boek, om de polsjes wat verlichting te bieden. Dat is hooguit het enige negatieve wat ik ervan kan zeggen: het is zo’n zwaar boek!!