Gekkenwerk

Interessant inkijkje oorlogsjournalistiek

Mijn journalistieke hart is nog niet helemaal bedorven. Ondanks dat ik niet, zoals dat er altijd ingehamerd werd op de opleiding, elke avond om acht uur voor het journaal klaar zit (wel die van zes, telt dat ook?) en niet op alle nieuwssites geabonneerd ben of wat dan ook, ben ik het altijd wel een boeiende, en belangrijke, wereld blijven vinden. Dit boek van Minka Nijhuis ging er dan ook als zoete koek in.

Ondanks dat Nijhuis een bekende naam is in de Nederlandse journalistiek, is dit wel echt een roman. Ze heeft wel haar eigen ervaringen in de oorlogsverslaggeving gebruikt voor het schrijven van Gekkenwerk. Het voelt ook nergens overdreven of aangedikt, ondanks dat er ontzettend veel gebeurt.

In het kort gaat Gekkenwerk of stewardess Lotte die de ambitie heeft om oorlogscorrespondent te worden. Dat wordt je niet zo maar, dus wat volgt is een gecompliceerde reis naar ’s werelds grootste of soms vergeten brandhaarden. Van Cambodja, Birma en Oost-Timor naar Afghanistan, Irak en Syrië. Van een groentje met ‘beginnersgeluk’ ontwikkelt Lotte zich tot een geroutineerde verslaggeefster met een eigen visie op haar vak.

Ik vond het ontzettend boeiend geschreven. Ondanks alles blijft Lotte namelijk ook nog gewoon mens, met haar eigen twijfels en vragen en worstelingen met de dagelijkse dingen. Dat maakt haar, behalve een kick-ass stoer wijf ook een gewoon mens. En daar zit denk ik voor mij de bewondering en het verder willen lezen over die harde wereld.

Ben ik nu geïnspireerd door Lotte? Door Minka? Wil ik nu ook de journalistiek in? Naaah…. Ik houd het maar gewoon op erover lezen. En met boeken als Gekkenwerk is dat zeker geen straf!

Gotta get Theroux This

Geinig inkijkje, wel enigszins teleurstellend

Oe naar deze heb ik al zo lang uitgekeken!! Ik ben een groot fan van de documentaires van Louis Theroux. Zijn interviews verlopen vloeiend en natuurlijk, zelfs wanneer de geïnterviewde zichtbaar kregelig wordt van de soms wat aangedikte naïeve vraagstelling van Louis. Ondanks dat de gespreksonderwerpen vaak ver af staan van de doorgaande maatschappelijk-verantwoorde visies van de meeste mensen, worden de ‘gekkies’ altijd in hun waarde gelaten, hoe wereldvreemd hun (al dan niet in de praktijk gebrachte) levensstijltheorieën ook zijn. Hoe doet Theroux dat? Wat is zijn geheim? Daar wil ik over lezen!!

Beetje teleurstellend

Ik zal het meteen maar toegeven, het boek is wat dat betreft een beetje teleurstellend. Het is zeker wel vermakelijk om te lezen over Theroux’s twijfels en het ‘maar wat aanrommelen’ dat hem schijnbaar toevallig in de journalistiek heeft doen belanden. Het is dus geen groot geheim of speciale interviewtactiek: hij is gewoon… zichzelf.

Zelfspot

In zijn beschrijvingen over zijn jeugd, zijn eerste relatie en de eerste stappen in de tv-wereld, hanteert Theroux een cynische toon. Dat hij zichzelf nog steeds niet serieus neemt, en zijn jongere zelf al helemaal niet, spat van de pagina’s af. Op zich is een beetje zelfspot niet verkeerd en in zijn documentaires komt dat vaak ook naar boven (als een manier om het ijs te breken?), maar het continue zichzelf neerhalen gaat op een gegeven moment wel vervelen. Maar dat kan ook komen omdat ik hem zo hoog had zitten en dat nu blijkt dat hij eigenlijk maar gewoon een mens is.

Jimmy Savile

Veel hoofdstukken zijn gewijd aan zijn documentaires en vertellen vaak hoe een bepaalde aflevering (of serie afleveringen) tot stand zijn gekomen. Aangezien ik net op NPO-gemist de meeste documentaires recent nog heb gezien, was dit af en toe een beetje saai om te lezen. Daarnaast heeft zijn ervaring met Jimmy Savile zo’n grote indruk gemaakt op Louis, dat de later van misbruik en verkrachting beschuldigde oud-tv-presentator (en geldinzamelaar voor goede doelen), veel (heel veel) paginaruimte krijgt.

Journalistieke godheid

Conclusie: het boek voldeed niet helemaal aan mijn hoge verwachtingen, maar daar leg ik meer de schuld van bij mezelf dan bij hem. Louis kan er niets aan doen dat ik recentelijk veel van die docu’s heb gezien en dat ik hem tot een soort van onkreukbare journalistieke godheid had bestempeld. Verder vond ik het wel een geinig inkijkje in de wereld van de documentaires, al is het soms wat langdradig. Laat hem maar gewoon documentaires blijven maken van de gekkies van de wereld. Kan ie veel beter!

In tegenlicht

Job Creyghton – In tegenlicht: niet al het nieuws is nieuws

In tegenlichtEen jonge fotografe reist heen en weer tussen Amsterdam en het broeierige Charcuz waar ze de grillige burgeroorlog in foto’s probeert vast te leggen. Een foto van haar hand waarop te zien is hoe een tienjarig jongetje door een sluipschutter wordt doodgeschoten, wordt uitgeroepen tot World Press Photo. Ondanks haar morele twijfels, ze was goed bevriend met het vermoorde jongetje, groeit haar ambitie en gaat ze schijnbaar niets uit de weg om die ene portretfoto te maken. Hierdoor belandt ze in een lastig complot en moet ze kiezen tussen liefde, leven en ambitie.

In tegenlicht laat vooral de twijfels van jonge persfotografe Anna Landman zien. Ze wordt heen en weer gegooid tussen ambitie, integriteit en complottheorieën waar ze al dan niet haar mond over open moet doen. Job Creyghton tilt in deze roman een tipje van de sluiter op van wat journalisten al dan niet tegenkomen in hun werk. Want het feit dat alle nieuws direct naar buiten wordt gebracht door journalisten, nieuwsjagers pur sang, is een mythe. Want niet al het nieuws is het uitbrengen naar de buitenwereld waard, ontdekt hoofdpersonage Anna.

Ondanks dat bovenstaand thema een interessant gegeven is voor een roman, is het verhaal slecht uitgewerkt. De beschrijvingen van de stad Charcuz en bijbehorende drukkende sfeer zoals die bestaat ten tijde van oorlog zijn helder en voeren de lezer mee. De personages komen daarentegen helemaal niet tot leven. De hoofdfiguur, Anna, zou wellicht sympathie moeten opwekken als ze twijfelt tussen ambitie en integriteit, carrière en liefde. Maar in plaats daarvan is haar draaikonterij gewoonweg irritant om te lezen en worden haar denkwijzen en handelingen niet onderbouwd met een fatsoenlijke achtergrond. Hierdoor heb je geen idee waarom de verhouding met haar zus en moeder zo stroef loopt, wat het nut is van lover Erik in Amsterdam en hoe de verhouding is tussen haar en oorlogscorrespondent Rainer Graz met wie ze een geheime relatie begint in Charcuz. Zonde, want waren deze niet onbelangrijke aspecten meer uitgediept, dan had het boek een spannende, meeslepende thriller kunnen zijn. Dat haalt het nu net niet.

Werken van barmhartigheid

Louis Ferron – Werken van barmhartigheid: saai, langdradig en poëtisch

Werken van barmhartigheidWeet waar je aan begint als je het boek ‘Werken van barmhartigheid’ openslaat. Het verhaal begint redelijk normaal, maar algauw lijk je als lezer te verdwalen in de vele poëtische metaforen en het bloemrijke taalgebruik van schrijver Ferron.

Uiteindelijk gaat het verhaal om een zoektocht naar onschuld. Een journalist van de Kennemer Bode in Haarlem zit opgezadeld met wat oude rechtsverslagen. Het doel: hij moet een artikel schrijven over hoe het de hoofdpersonen in die rechtszaak van jaren geleden nu vergaat. Zo komt hij bij Oolsdorp uit, een gepensioeneerde man die geprobeerd heeft om als een engel het leven te redden van een alleenstaande moeder die zojuist haar enige zoon heeft verloren. Zij is één van de verdachten van de moord op het dertienjarige kind en Oolsdorp doet tegen de journalist uit de doeken waarom hij haar wilde helpen. Het verhaal lijkt zo een mooie insteek voor een goed en spannend boek. Wellicht voor de liefhebbers van poëzie en literaire proza is dit boek ook bijzonder mooi. Maar voor mensen die minder ervaring hebben met literatuur lezen, is mijn advies om Werken van barmhartigheid vooral links te laten liggen. Overdaad schaadt en dat is zeker bij dit boek het geval.